28 wrz 2020

Know Your Customer, czyli Poznaj Swojego Klienta

Znaczenie, proces oraz procedura KYC / PSK

Wdrożenie obowiązków ustawowych oraz dobrych praktyk związanych z Know Your Customer zwiększa bezpieczeństwo firm i ich klientów – zmniejsza ryzyko oszustw oraz chroni przed posądzeniem o udział w przestępstwach.

Czym jest KYC / PSK?

Skrót KYC pochodzi od nazwy Know Your Customer (czasem jest też rozwijany jako Know Your Client). Na język polski określenie to jest tłumaczone jako PSK, czyli Poznaj Swojego Klienta.

Know Your Customer to procedura należytej staranności. Polega na identyfikacji klientów, potwierdzaniu ich wiarygodności oraz uzyskiwaniu na ich temat informacji potrzebnych do przeprowadzenia transakcji w zgodzie z prawem. W praktyce oznacza to, że organizacje stosujące politykę KYC sprawdzają m.in. tożsamość klienta, prowadzoną przez niego działalność oraz źródło funduszy będących przedmiotem transakcji.

Czy procedura Know Your Customer jest obowiązkowa?

Zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy, wszystkie instytucje obowiązane muszą posiadać i stosować procedurę wewnętrzną AML. Zapisy dotyczące identyfikacji, weryfikacji i oceny ryzyka klientów muszą być jej częścią, ponieważ są to kluczowe elementy wpływające na skuteczność przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.

Pozostałe firmy mogą, ale nie muszą posiadać politykę KYC. Jest to dobra praktyka, której warto przestrzegać, aby zwiększyć bezpieczeństwo finansowe firmy.

Dlaczego należy stosować Know Your Customer?

Zadania związane z Know Your Customer mają na celu zwalczanie procederów prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Ten nadrzędny cel KYC jest osiągany przez minimalizowanie ryzyka związanego z utrzymywaniem relacji biznesowych z klientami, dzięki lepszemu poznaniu klientów oraz unikaniu obarczonych ryzykiem transakcji.

Kto opracowuje rekomendacje dotyczące KYC?

Ze względu na wagę przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, rekomendacje dotyczące szczegółowych zadań w ramach KYC, są opracowywane i inicjowane przez m.in. Financial Action Task Force (FATF), Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA, European Banking Authority) oraz organy Unii Europejskiej (w formie Dyrektyw AML). Następnie, wytyczne te są implementowane przez rządy poszczególnych państw do krajowych regulacji prawnych.

Jak wygląda procedura Know Your Customer?

Szczegółowy proces identyfikacji i weryfikacji klienta może przebiegać różnie w poszczególnych firmach, ale co do zasady powinien być kilkuetapowy i obejmować wszystkie poniższe elementy.

Pozyskanie danych klienta – W wypadku osób fizycznych są to m.in. imię i nazwisko, adres, PESEL, a w wypadku firm to m.in. nazwa i adres, charakter działalności, NIP czy lista beneficjentów rzeczywistych. Ważną informacją jest też oświadczenie o statusie PEP bądź RCA.
Sprawdzenie danych klienta – Weryfikacja może być dokonywana ręcznie lub automatycznie i powinna obejmować sprawdzenie podmiotu na listach sankcyjnych, w rejestrze beneficjentów rzeczywistych, na liście PEP, na liście ostrzeżeń KNF oraz w zestawieniach krajów podwyższonego ryzyka i PKD podwyższonego ryzyka.
Przechowywanie danych klienta – Zebrane i zweryfikowane informacje należy zarchiwizować oraz przechowywać w bezpiecznym miejscu, do którego mają dostęp wyłącznie osoby uprawnione.
Aktualizacja danych klienta – Monitoring danych zawsze powinien być procesem ciągłym, a każda zmiana powinna być udokumentowana i włączona w dokumentację klienta.

Opracowując i wdrażając zasady Know Your Customer, należy pamiętać o włączeniu do procedury tych wytycznych, które odnoszą się do następujących zagadnień:

identyfikacja klienta,
weryfikacja danych o kliencie,
akceptacja klienta na podstawie analizy klienta,
monitoring transakcji przeprowadzanych z klientem,
ocena ryzyka klienta,
zarządzanie ryzykiem klienta.

Automatyzacja procesów Know Your Customer

Działania wchodzące w skład procedur KYC można bardzo łatwo usprawnić, wykorzystując narzędzia takie jak system analityczny AML czy listy restrykcyjne AML. Dzięki wykorzystaniu profesjonalnych rozwiązań technologicznych, takich jak iAML, można: