Dotacja unijna - iAML

Słownik

  • Akt przemocy lub wiarygodnego zagrożenia jej użycia (oparty o typowe metody terrorystyczne), przeprowadzony z pogwałceniem prawa, którego głównym celem jest zastraszenie rządu, społeczeństwa lub jakiejkolwiek jego części, co ma umożliwić realizację założonych celów politycznych.

  • Anti Money Laundering, czyli Przeciwdziałanie Praniu Pieniędzy. Zestaw działań, procedur i regulacji stworzonych w celu zapobiegania działaniom przestępczym związanym z praniem pieniędzy.

  • Zapewnienie zgodności działania podmiotu z prawem i innymi standardami w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.

  • Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.

  • Anti Money Laundering Reporting Officer, czyli pracownik zajmujący kierownicze stanowisko, który jest odpowiedzialny za zapewnienie zgodności działalności instytucji obowiązanej oraz jej pracowników i innych osób wykonujących czynności na rzecz tej instytucji obowiązanej z przepisami o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, a także jest odpowiedzialny za przekazywanie w imieniu instytucji obowiązanej zawiadomień, które mogą wskazywać na podejrzenie popełnienia przestępstwa prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.

  • Basel Committee on Banking Supervision, czyli Bazylejski Komitet ds. Nadzoru Bankowego. Instytucja powołana przez prezesów Banków Centralnych krajów należących do Grupy G10. Obecnie w skład Komitetu Bazylejskiego wchodzą przedstawiciele Banków Centralnych oraz organów nadzoru finansowego z 28 jurysdykcji. Stanowi on forum współpracy państw członkowskich w zakresie nadzoru bankowego.

  • Każda osoba fizyczna sprawująca bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad klientem poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez klienta lub każdą osobę fizyczną, w imieniu której są nawiązywane stosunki gospodarcze lub jest przeprowadzana transakcja okazjonalna, w tym:

    a) w przypadku osoby prawnej innej niż spółka, której papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym podlegającym wymogom ujawniania informacji wynikającym z przepisów prawa Unii Europejskiej lub odpowiadających im przepisów prawa państwa trzeciego:

    • osoba fizyczna będąca udziałowcem lub akcjonariuszem, której przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej,
    • osoba fizyczna dysponująca więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym tej osoby prawnej, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
    • osoba fizyczna sprawująca kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji, lub które łącznie dysponują więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym tej osoby prawnej, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
    • osoba fizyczna sprawująca kontrolę nad osobą prawną poprzez posiadanie uprawnień, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217), lub
    • osoba fizyczna zajmująca wyższe stanowisko kierownicze w przypadku udokumentowanego braku możliwości ustalenia lub wątpliwości co do tożsamości osób fizycznych określonych w tiret pierwszy–czwarty oraz w przypadku niestwierdzenia podejrzeń prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu;

    b) w przypadku trustu:

    • założyciel, w tym fundator w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz. U. poz. 326),
    • powiernik, w tym członek zarządu w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej,
    • nadzorca, jeżeli został ustanowiony, w tym członek rady nadzorczej w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej,
    • beneficjent, w tym beneficjent w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej lub – w przypadku gdy osoby fizyczne czerpiące korzyści z danego trustu nie zostały jeszcze określone – grupę osób, w których głównym interesie powstał lub działa trust,
    • inna osoba sprawująca kontrolę nad trustem,
    • inna osoba fizyczna o uprawnieniach lub obowiązkach równoważnych do określonych w tiret od pierwszego do piątego;

    c) w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, wobec której nie stwierdzono przesłanek lub okoliczności mogących wskazywać na fakt sprawowania kontroli nad nią przez inną osobę fizyczną lub osoby fizyczne, przyjmuje się, że taka osoba fizyczna jest jednocześnie beneficjentem rzeczywistym.

  • Jedna z metod legitymizacji „brudnych” pieniędzy. Polega na łączeniu, czyli „mieszaniu”, pieniędzy z legalnych i nielegalnych źródeł, np. przez prowadzenie działalności usługowej charakteryzującej się płatnościami gotówkowymi i dużą zmiennością przychodów (np. dyskoteki, kasyna).

  • Określenie potoczne na pieniądze/dochody, które pochodzą z działalności nieujawnionej właściwym organom (np. korzyści związane z popełnieniem czynu zabronionego) i od których nie zostały zapłacone odpowiednie podatki.

  • Customer Due Diligence, czyli zestaw działań, które w kontekście AML mają pomagać instytucji obowiązanej w przewidywaniu transakcji, które może zlecać dany klient. CDD polega m.in. na ustaleniu tożsamości klienta, zidentyfikowaniu jego wzorcowych transakcji oraz wytypowaniu transakcji, które nie są zgodne ze standardowymi lub oczekiwanymi.

  • Inaczej: transferpricing. Ceny przedmiotu transakcji zawieranej pomiędzy podmiotami powiązanymi w rozumieniu przepisów prawa podatkowego dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług. W procederze prania pieniędzy z nielegalnych źródeł jest to metoda ich legitymizacji polegająca na zawyżaniu lub zaniżaniu ich wartości na fakturze albo przekazaniu części należności dla podmiotu powiązanego w gotówce.

  • Counter Financing of Terrorism, czyli Przeciwdziałanie Finansowaniu Terroryzmu. Zestaw działań, procedur i regulacji stworzonych w celu zapobiegania działaniom przestępczym związanym z finansowaniem terroryzmu.

  • Zapewnienie zgodności każdego z obszarów prowadzonej działalności gospodarczej z obowiązującymi regulacjami prawnymi, a także z dobrowolnie przyjętymi normami oraz zaleceniami. Jednym z elementów tego rodzaju działań jest AML Compliance.

  • Osoba odpowiedzialna w instytucji obowiązanej za przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.

  • Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych. Jawny system teleinformatyczny służący przetwarzaniu informacji o beneficjentach rzeczywistych:

    • spółek jawnych,
    • spółek komandytowych,
    • spółek komandytowo-akcyjnych,
    • spółek z ograniczoną odpowiedzialnością,
    • prostych spółek akcyjnych,
    • spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych,
    • trustów, których powiernicy lub osoby zajmujące stanowiska równoważne (a) mają miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub (b) nawiązują stosunki gospodarcze lub nabywają nieruchomość na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w imieniu lub na rzecz trustu,
    • spółek partnerskich,
    • europejskich zgrupowań interesów gospodarczych,
    • spółek europejskich,
    • spółdzielni,
    • spółdzielni europejskich,
    • stowarzyszeń podlegających wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego,
    • fundacji.
  • Określenie potoczne na pieniądze/dochody, które pochodzą z legalnych źródeł i od których zapłacono odpowiednie podatki.

  • Designated Non-Financial Businesses and Professions, czyli podmioty i zawody świadczące usługi niefinansowe, które – jeśli spełniają ściśle określone kryteria – mają obowiązki z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy. Są to m.in. kasyna, pośrednicy w obrocie nieruchomościami, prawnicy, notariusze i księgowi.

  • Towary, oprogramowanie oraz technologia, które mogą być wykorzystywane zarówno w zastosowaniach cywilnych, jak i wojskowych, a przez to mogą przyczyniać się do rozprzestrzeniania broni masowego rażenia. Jako produkty mogące stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa międzynarodowego, są one kontrolowane w ramach działań AML.

  • Transport pieniędzy lub innego rodzaju wartości majątkowych między różnymi lokalizacjami. Przykładami nielegalnych sposobów transferu są np. przemyt oraz umowy o kompensacie (potrąceniu).

  • Grupa składająca się z krajowych jednostek analityki finansowej, które współpracują w celu wymiany informacji, dzielenia się wiedzą specjalistyczną oraz zwiększania skuteczności walki z praniem „brudnych” pieniędzy i finansowaniem terroryzmu.

  • Foreign Account Tax Compliance Act. Regulacja Stanów Zjednoczonych, która nakłada na nieposiadające siedziby w USA banki i inne instytucje finansowe (np. firmy ubezpieczeniowe) obowiązek informowania amerykańskich organów podatkowych o rachunkach prowadzonych na rzecz podatników amerykańskich w celu zapewnienia, że podmioty i osoby fizyczne mające obowiązek podatkowy w USA wywiązywały się z niego.

  • The Financial Action Task Force, czyli Grupa Specjalna ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy. Międzyrządowa instytucja o charakterze politycznym, której zadaniem jest przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz zwalczanie finansowania terroryzmu.

  • Czyn określony w art. 165a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku – Kodeks karny, polegający w szczególności na gromadzeniu, przekazywaniu lub oferowaniu środków płatniczych, instrumentów finansowych, papierów wartościowych, wartości dewizowych, prawa majątkowego lub innego mienia ruchomego lub nieruchomości w celu sfinansowania przestępstwa o charakterze terrorystycznym lub przestępstw, o których mowa w art. 120, art. 121, art. 136, art. 166, art. 167, art. 171, art. 252, art. 255a lub art. 259a Kodeksu karnego.

  • Financial Intelligence Units, czyli jednostki wywiadu finansowego – centralne, rządowe jednostki odpowiedzialne za otrzymywanie, analizę i przekazywanie odpowiednim władzom informacji dotyczących podejrzanych transakcji lub wymaganych przez krajowe ustawodawstwo.

  • Metoda prania pieniędzy, która wykorzystuje sieć oddziałów instytucji finansowych. Polega na tym, że nielegalne środki są zdeponowane na koncie w jednej lokalizacji geograficznej, ale przestępcy mają dostęp do pieniędzy dzięki wypłatom poniżej limitów progowych dokonywanym w innej lokalizacji geograficznej.

  • Generalny Inspektor Informacji Finansowej. Organ administracji rządowej właściwy w sprawach przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, a więc zajmujący się sprawami przeciwdziałania finansowaniu terroryzmu oraz zapobiegania wprowadzaniu do obrotu pieniędzy i innych wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł. Jego zadaniem jest m.in. uzyskiwanie, gromadzenie i analizowanie informacji na temat podejrzanych transakcji.

  • Grupa składająca się z krajowych jednostek analityki finansowej, które współpracują w celu wymiany informacji, dzielenia się wiedzą specjalistyczną oraz zwiększania skuteczności walki z praniem „brudnych” pieniędzy i finansowaniem terroryzmu.

  • Nieformalny system transferu wartości, który działa poza tradycyjnymi systemami bankowymi. Jedną z jego cech charakterystycznych jest możliwość zachowania anonimowości oraz wykorzystania wielu pośredników. Jest wykorzystywany w obrocie środkami w czasie prania „brudnych” pieniędzy i w celu finansowania terroryzmu.

  • International Association of Insurance Supervisors, czyli Międzynarodowe Stowarzyszenie Nadzorów Ubezpieczeniowych. Instytucja, która ma na celu rozwój współpracy między instytucjami nadzorującymi sektor ubezpieczeniowy i finansowy.

  • Kompletny zestaw narzędzi służących do przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Rozwiązanie, które nie tylko spełnia wszystkie wymogi prawne, ale także zapewnia funkcjonalności zwiększające bezpieczeństwo transakcji oraz przyspieszające procesy wewnętrzne (np. możliwość automatycznej analizy transakcji, raporty do GIIF).

  • Środek bezpieczeństwa finansowego. Obowiązek nałożony przez ustawodawcę na instytucje obowiązane, polegający na konieczności zidentyfikowania klienta, przedstawiciela klienta i beneficjenta rzeczywistego, a także wskazania dokumentów, na podstawie których identyfikacja została przeprowadzana.

  • Szef Krajowej Administracji Skarbowej, Naczelnicy Urzędów Celno-Skarbowych, Naczelnicy Urzędów Skarbowych, Narodowy Bank Polski (NBP), Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF), Komisja Nadzoru Finansowego (KNF), Najwyższa Izba Kontroli (NIK).

  • Są to przedsiębiorcy, firmy i instytucje, które są zobowiązane np. do analizowania transakcji oraz przekazywania do GIIF informacji o transakcjach podejrzanych. Są to m.in. instytucje kredytowe i finansowe (np. banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, fundusze inwestycyjne, firmy ubezpieczeniowe, firmy leasingowe, instytucje płatnicze), prawnicy (notariusze, adwokaci, radcowie prawni), pośrednicy w obrocie wartościami majątkowymi (np. kantory, pośrednicy w obrocie nieruchomościami), podmioty prowadzące działalność w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych, gier w karty i gier na automatach, rewidenci i doradcy podatkowi, a w niektórych sytuacjach także organizacje non-profit (fundacje, stowarzyszenia). Zob. też artykuł: Instytucje obowiązane.

  • Inaczej: legitymizacja. Jeden z etapów prania pieniędzy, który polega na zapewnieniu legalnego świadectwa pochodzenia pieniędzy. Proces ten może składać się z jednego lub wielu działań takich jak blending, fikcyjne kredyty czy ceny transferowe.

  • International Organization of Securities Commissions, czyli Międzynarodowa Organizacja Komisji Papierów Wartościowych. Organizacja zrzeszająca instytucje regulujące i nadzorujące rynki finansowe na całym świecie.

  • Informal Value Transfer System, czyli nieformalny system transferu wartości. Mechanizm funkcjonujący poza tradycyjnym systemem bankowym, w którym wartość majątkowa jest transferowana do osoby trzeciej lub podmiotu trzeciego w innej lokalizacji geograficznej lub w innej postaci niż wartość początkowa. Transakcje IVTS mogą łączyć się z transakcjami w systemach bankowych za pośrednictwem operatorów IVTS.

  • Jednostki podejmujące współpracę z GIIF w celu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Są to organy administracji rządowej, organy jednostek samorządu terytorialnego oraz inne państwowe jednostki organizacyjne, a także Narodowy Bank Polski (NBP), Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) i Najwyższa Izba Kontroli (NIK).

  • W rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, dla której instytucja obowiązana świadczy usługi lub wykonuje czynności wchodzące w zakres prowadzonej przez nią działalności zawodowej, w tym z którą instytucja obowiązana nawiązuje stosunki gospodarcze lub na zlecenie której przeprowadza transakcję okazjonalną. W przypadku umowy ubezpieczenia przez klienta rozumie się ubezpieczającego.

  • Jedno z kluczowych zagrożeń związanych z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy. Waga tego zagrożenia powoduje, że osoby na wysokich stanowiskach politycznych mają obowiązek ujawnienia swojego majątku oraz stosowania się do przepisów dotyczących udziału w niektórych transakcjach.

  • Dokument określający ryzyko (w skali całego kraju) dotyczące wystąpienia niepożądanych działań związanych z praniem pieniędzy oraz finansowaniem terroryzmu, przygotowywany przez GIIF we współpracy z Komitetem Bezpieczeństwa Finansowego, jednostkami współpracującymi i instytucjami obowiązanymi.

  • Know Your Client lub Know Your Customer, czyli „poznaj swojego klienta”. Procedura należytej staranności, według której podmioty zobowiązane muszą identyfikować swoich klientów i uzyskiwać na ich temat informacje wymagane do realizowania z nimi transakcji.

  • Know Your Employee, czyli „poznaj swojego pracownika”. Procedura przeciwdziałania praniu pieniędzy mająca na celu uzyskanie szerszej wiedzy na temat pracowników po to, by lepiej identyfikować konflikty interesów, procedury prania pieniędzy oraz podejrzane działania.

  • Inaczej: maskowanie. Jeden z etapów prania „brudnych” pieniędzy, który polega na zatuszowaniu śladu prowadzącego do rzeczywistego źródła pochodzenia pieniędzy. Często jest realizowany przez wielokrotne transferowanie majątku między różnymi kontami, bankami oraz krajami (w tym przekazywanie majątku do tzw. rajów podatkowych).

  • Inaczej: integracja. Jeden z etapów prania pieniędzy, który polega na zapewnieniu legalnego świadectwa pochodzenia pieniędzy. Proces ten może składać się z jednego lub wielu działań takich jak blending, fikcyjne kredyty czy ceny transferowe.

  • Listy osób i podmiotów podejrzanych o pranie pieniędzy i finansowanie terroryzmu, przygotowywane i publikowane przez organy takie jak FATF, OFAC, ONZ czy SDN. Znajdują się na nich m.in. przestępcy, dyktatorzy i organizacje terrorystyczne.

  • Inaczej: umiejscowienie, placement. Jeden z etapów prania pieniędzy, polegający na wprowadzeniu nielegalnych środków do obrotu finansowego (np. wpłata na konto).

  • Przedsiębiorcy wykonujący działalność lombardową, o których mowa w ustawie z dnia 14 kwietnia 2023 roku o konsumenckiej pożyczce lombardowej (Dz. U. poz. 1285), a którzy – zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt 26 ustawy AML – zostali dołączeni do katalogu instytucji obowiązanych od 7 stycznia 2024 roku.

    Więcej na temat zadań nałożonych na lombardy w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu można znaleźć w kompendium wiedzy: AML dla lombardów.

  • Inaczej: layering. Jeden z etapów prania „brudnych” pieniędzy, który polega na zatuszowaniu śladu prowadzącego do rzeczywistego źródła pochodzenia pieniędzy. Często jest realizowany przez wielokrotne transferowanie majątku między różnymi kontami, bankami oraz krajami (w tym przekazywanie majątku do tzw. rajów podatkowych).

  • Money Laundering Compliance Officer, czyli specjalista ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy to osoba, która zarządza programami i procesami zapobiegania praniu pieniędzy w instytucjach obowiązanych.

  • The Committee of Experts on the Evaluation of Anti-Money Laundering Measures and the Financing of Terrorism, czyli Komitet Ekspertów ds. Oceny Systemów Zwalczania Procederu Prania Pieniędzy i Finansowania Terroryzmu. Międzynarodowa instytucja, której celem jest zapewnienie, że państwa członkowskie Unii Europejskiej wprowadzają odpowiednie i zgodne z międzynarodowymi standardami środki zapobiegające praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.

  • Money Value Transfer Service, czyli usługi przekazywania pieniędzy bądź innych środków (np. czeków).

  • Inaczej: Informal Value Transfer System (IVTS). Mechanizm funkcjonujący poza tradycyjnym systemem bankowym, w którym wartość majątkowa jest transferowana do osoby trzeciej lub podmiotu trzeciego w innej lokalizacji geograficznej lub w innej postaci niż wartość początkowa. Transakcje IVTS mogą łączyć się z transakcjami w systemach bankowych za pośrednictwem operatorów IVTS.

  • Inaczej: raj podatkowy. Miejsca (najczęściej kraje), w których przepisy podatkowe są łagodne dla obcokrajowców i kapitału zagranicznego, co zazwyczaj oznacza możliwość unikania płacenia podatków w krajach macierzystych. W wypadku prania pieniędzy raje podatkowe pozwalają na maskowanie (czyli zacieranie śladu prowadzącego do rzeczywistego źródła pochodzenia pieniędzy), ponieważ banki w tych krajach nie mają obowiązku rejestrowania informacji np. o tym, kto wpłacił pieniądze lub skąd zostały one wysłane.

  • Organized Crime and Corruption Reporting Project. Inicjatywa, w ramach której dziennikarze i reporterzy ujawniają przypadki przestępczości zorganizowanej i korupcji.

  • Dokument sporządzony w postaci papierowej lub elektronicznej określający ryzyko zaistnienia w danej instytucji lub firmie sytuacji związanej z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu, odnoszący się do ich działalności, z uwzględnieniem czynników ryzyka dotyczących klientów, państw lub obszarów geograficznych, produktów, usług, transakcji lub kanałów ich dostaw. Działania te powinny być proporcjonalne do charakteru i wielkości instytucji obowiązanej. Muszą go przygotować instytucje obowiązane i w razie potrzeby, nie rzadziej jednak niż co 2 lata, aktualizować, w szczególności w związku ze zmianami czynników ryzyka dotyczących klientów, państw lub obszarów geograficznych, produktów, usług, transakcji lub kanałów ich dostaw albo Krajowej Oceny Ryzyka, jak również sprawozdania Komisji Europejskiej, o którym mowa w art. 6 ust. 1-3 dyrektywy 2015/849. Zob. też artykuł: Identyfikacja i ocena ryzyka prania pieniędzy.

  • Organised Crime Group, czyli zorganizowana grupa przestępcza. Grupa składająca się z co najmniej 3 osób, która podejmuje współpracę w celu popełnienia przestępstw (ale nie w celu popełnienia jednostkowego przestępstwa), między innymi bez określenia stałych ról i utrwalonych hierarchii wewnątrz struktury, o większym jednak określeniu ról niż przy współsprawstwie.

  • The Office of Foreign Assets Control, czyli Biuro ds. Kontroli Aktywów Zagranicznych Departamentu Skarbu. Agencja rządowa Stanów Zjednoczonych, która administruje i egzekwuje sankcje gospodarcze i handlowe w celu wsparcia bezpieczeństwa narodowego.

  • Dosłownie: „z dala od kraju ojczystego”. W kontekście AML to lokalizacje uznawane za sprzyjające inwestycjom zagranicznym z powodu niskiego lub zerowego opodatkowania lub surowych przepisów dotyczących tajemnicy bankowej.

  • Organizacja Narodów Zjednoczonych. W kontekście AML organizacja ta sporządza i publikuje listy podmiotów objętych sankcjami finansowymi w związku z zagrożeniami dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa spowodowanymi atakami terrorystycznymi.

  • Zorganizowana grupa, która działa nielegalnie i posługuje się terroryzmem jako środkiem do osiągnięcia swoich celów.

  • Inaczej: compliance officer. Zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, instytucje obowiązane muszą wyznaczyć osobę lub osoby odpowiedzialne za AML: (1) osobę pełniącą w instytucji obowiązanej funkcję kierowniczą wyższego szczebla, która jest odpowiedzialna za wdrożenie obowiązków ustawowych, oraz (2) osobę odpowiedzialną za nadzór nad AML, czyli m.in. przekazywanie do GIIF informacji o podejrzeniach popełnienia przestępstwa. W przypadku instytucji obowiązanych prowadzących działalność jednoosobowo zadania kadry kierowniczej wyższego szczebla oraz pracownika odpowiedzialnego za nadzór wykonuje osoba prowadząca tę działalność.

  • Państwo identyfikowane na podstawie informacji pochodzących z wiarygodnych źródeł, w tym raportów z ewaluacji krajowych systemów przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu przeprowadzanych przez FATF oraz organy lub organizacje z nią powiązane, jako nieposiadające skutecznego systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy lub finansowaniu terroryzmu lub posiadające znaczące braki w systemie przeciwdziałania praniu pieniędzy lub finansowaniu terroryzmu, w szczególności państwo trzecie zidentyfikowane przez Komisję Europejską w akcie delegowanym przyjętym na podstawie art. 9 dyrektywy 2015/849.

  • Jeden ze sposobów identyfikacji podmiotu wykonującego transakcję na rynku finansowym. Polega na wykonaniu przelewu potwierdzającego tożsamość, a opiewającego na symboliczną kwotę.

  • Politically Exposed Person, czyli osoba fizyczna zajmująca znaczące stanowisko lub pełniąca znaczącą funkcję publiczną. Zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, relacje tych osób oraz wykonywane przez nie transakcje są szczegółowo analizowane. Do osób tych należą m.in. Prezydent RP, posłowie, senatorowie, sędziowie, osoby zarządzające przedsiębiorstwami państwowymi oraz dyrektorzy generalni centralnych organów państwowych.

  • Polska Jednostka Analityki Finansowej, funkcjonująca jako Departament Informacji Finansowej w Ministerstwie Finansów. Instytucja nadzorowana przez GIIF, a odpowiedzialna za gromadzenie informacji na temat podejrzanych transakcji finansowych oraz weryfikację podejrzeń dotyczących prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. W wypadku uzasadnionych podejrzeń instytucja ta zbiera materiał dowodowy i współpracuje z organami ścigania w celu postawienia aktu oskarżenia.

  • Inaczej: lokowanie, umiejscowienie. Jeden z etapów prania pieniędzy, polegający na wprowadzeniu nielegalnych środków do obrotu finansowego (np. wpłata na konto).

  • Czyn określony w art. 299 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 roku – Kodeks karny, który popełnia ten, kto środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, prawa majątkowe lub inne mienie ruchome lub nieruchomości, pochodzące z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego, przyjmuje, posiada, używa, przekazuje lub wywozi za granicę, ukrywa, dokonuje ich transferu lub konwersji, pomaga do przenoszenia ich własności lub posiadania albo podejmuje inne czynności, które mogą udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie ich przestępnego pochodzenia lub miejsca umieszczenia, ich wykrycie, zajęcie albo orzeczenie przepadku.

  • Jeden z obowiązków nałożonych przez prawo na instytucje obowiązane w celu zapewnienia prowadzenia działań zgodnych z regulacjami prawnymi w obszarze przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, m.in. identyfikowania transakcji podejrzanych. Instytucje obowiązane mają obowiązek wprowadzenia wewnętrznej procedury w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Instytucje obowiązane wchodzące w skład grupy oraz ich oddziały i jednostki zależne z większościowym udziałem tych instytucji mające siedzibę w państwie trzecim są zobowiązane do wprowadzenia grupowej procedury w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

  • W obszarze AML oraz stosunków międzynarodowych jest to rozwój i rozprzestrzenianie broni masowego rażenia, np. broni chemicznej. To zagadnienie jest elementem Anti Money Laundering jako istotne zagrożenie dla bezpieczeństwa.

  • Zestaw działań, procedur i regulacji stworzonych w celu zapobiegania działaniom przestępczym związanym z praniem pieniędzy.

  • Wykonanie przez instytucję obowiązaną dyspozycji lub zlecenia wydanego przez klienta lub osobę działającą w jego imieniu.

  • Działanie lub groźba działania o charakterze przestępczym podejmowane w celu zastraszenia albo zmuszenia osób, instytucji lub organów władzy publicznej do podjęcia lub zaniechania określonych czynności. Przestępstwem o charakterze terrorystycznym jest czyn zabroniony, a także groźba popełnienia takiego czynu, popełniony w celu poważnego zastraszenia wielu osób, zmuszenia organu władzy publicznej Rzeczypospolitej Polskiej lub innego państwa albo organu organizacji międzynarodowej do podjęcia lub zaniechania określonych czynności, wywołania poważnych zakłóceń w ustroju lub gospodarce Rzeczypospolitej Polskiej, innego państwa lub organizacji międzynarodowej.

  • Podmiot zakładany i kontrolowany przez inny podmiot. W kontekście AML może to być sposób na ukrycie nazwy organizacji nadrzędnej lub celu działania firmy-przykrywki.

  • Poznaj Swojego Klienta (Know Your Client lub Know Your Customer). Procedura należytej staranności, według której podmioty zobowiązane muszą identyfikować swoich klientów i uzyskiwać na ich temat informacje wymagane do realizowania z nimi transakcji.

  • Poznaj Swojego Pracownika (Know Your Employee). Procedura przeciwdziałania praniu pieniędzy mająca na celu uzyskanie szerszej wiedzy na temat pracowników po to, by lepiej identyfikować konflikty interesów, procedury prania pieniędzy oraz podejrzane działania.

  • Fikcyjne transakcje udokumentowane podrabianymi rachunkami lub fakturami. Ich celem jest stworzenie w dokumentacji księgowej obrotu, który faktycznie nie miał miejsca.

  • Inaczej: oaza podatkowa. Miejsca (najczęściej kraje), w których przepisy podatkowe są łagodne dla obcokrajowców i kapitału zagranicznego, co zazwyczaj oznacza możliwość unikania płacenia podatków w krajach macierzystych. W wypadku prania pieniędzy raje podatkowe pozwalają na maskowanie (czyli zacieranie śladu prowadzącego do rzeczywistego źródła pochodzenia pieniędzy), ponieważ banki w tych krajach nie mają obowiązku rejestrowania informacji np. o tym, kto wpłacił pieniądze lub skąd zostały one wysłane.

  • Relatives and Close Associates. Zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy zalicza się do nich członków rodzin oraz osoby znane jako bliscy współpracownicy osób o statusie PEP.

  • Świadczenie usług bankowych przez jeden bank, występujący jako korespondent, na rzecz innego banku, występującego w charakterze respondenta. A także relacje między instytucjami kredytowymi, finansowymi, w tym relacje, w ramach których są świadczone podobne usługi przez instytucję będącą korespondentem na rzecz instytucji będącej respondentem, oraz relacje, które zostały ustanowione na potrzeby transakcji dotyczących papierów wartościowych lub na potrzeby transferów środków pieniężnych.

  • Suspicious Activity Reporting, czyli raportowanie czynności podejrzanych (np. transakcji podejrzanych).

  • Specially Designated Nationals and Blocked Persons List, czyli lista osób, grup i podmiotów zablokowanych, z którymi obywatele Stanów Zjednoczonych nie mogą nawiązywać relacji.

  • Jeden ze sposobów lokowania nielegalnych zasobów finansowych, polegający na dokonywaniu drobnych wpłat przez setki wynajętych osób.

  • Spółka zakładana w rajach podatkowych. W procederze prania „brudnych” pieniędzy tego rodzaju firmy służą do transferowania i legitymizowania zasobów finansowych pochodzących z nielegalnych źródeł.

  • Stosunki instytucji obowiązanej z klientem związane z działalnością zawodową, które w chwili ich nawiązania wykazują cechę trwałości.

  • Suspicious Transaction Reporting, czyli raportowanie transakcji podejrzanych.

  • Inaczej: structuring. Jeden ze sposobów lokowania nielegalnych zasobów finansowych, polegający na podzieleniu całej puli majątku na mniejsze wielkości, z których każda jest poniżej progu obowiązkowej rejestracji.

  • Określenie potoczne na pieniądze/dochody, które pochodzą z tzw. szarej strefy (czyli z działalności gospodarczej bez odpowiednich zezwoleń lub z pracy bez umowy) i od których nie zostały zapłacone odpowiednie podatki.

  • Jeden z obowiązków nałożonych przez prawo na instytucje obowiązane w celu zapewnienia wśród ich osób zarządzających i pracowników znajomości zagadnień AML oraz najnowszych regulacji prawnych w tym zakresie. Programy szkoleniowe, powinny uwzględniać charakter, rodzaj i rozmiar działalności prowadzonej przez instytucję obowiązaną oraz zapewniać aktualną wiedzę w zakresie realizacji obowiązków instytucji obowiązane.

  • Trade-Based Money Laundering, czyli pranie pieniędzy oparte na handlu. Proces, w którym przestępcy wykorzystują legalny handel, aby ukryć wpływy z działalności przestępczej.

  • Choć toczą się dyskusje co do szczegółowej definicji terroryzmu, można przyjąć, że jest to użycie przemocy lub siły wobec osób albo ich własności w celu wymuszenia od nich określonego działania. Kontrowersje dotyczące tej definicji wynikają głownie z trudności w zapewnieniu obiektywizmu oceny niektórych czynów.

  • Czynność prawna lub faktyczna, na której podstawie dokonuje się przeniesienia własności lub posiadania wartości majątkowych albo czynność prawna lub faktyczna dokonywana w celu przeniesienia własności lub posiadania wartości majątkowych.

  • Transakcja realizowana na zlecenie klienta, dotycząca bardzo dużych kwot, które z punktu widzenia ekonomicznego nie są uzasadnione.

  • Transakcja, w wypadku której okoliczności są niejednoznaczne, czyli ich ekonomiczno-finansowe charakterystyki są niepełne albo cel ich realizacji jest nieokreślony.

  • Transakcja, która nie jest podobna do pozostałych transakcji realizowanych przez danego klienta – niezgodna ze wzorami innych transakcji na danym koncie lub na kontach podobnego typu.

  • Transakcja, która nie jest przeprowadzana w ramach stosunków gospodarczych.

  • Transakcja, dla której występują okoliczności mogące wskazywać na jej związek z procederem prania pieniędzy albo finansowania terroryzmu.

  • Transakcja o równowartości 15.000 euro lub większej, bez względu na to, czy jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane, lub która stanowi transfer środków pieniężnych na kwotę przekraczającą równowartość 1.000 euro, a z wykorzystaniem waluty wirtualnej o równowartości 1.000 euro lub większej.

  • Transakcja, której równowartość przekracza 15.000 euro, przeprowadzana za pomocą więcej niż jednej operacji, których okoliczności wskazują, że są one ze sobą powiązane i zostały podzielone na operacje o mniejszej wartości z zamiarem uniknięcia obowiązku rejestracji.

  • Dowolna transakcja przynajmniej częściowo realizowana drogą elektroniczną w imieniu płatnika za pośrednictwem dostawcy usług płatniczych w celu udostępnienia środków pieniężnych odbiorcy za pośrednictwem dostawcy usług płatniczych, bez względu na to, czy płatnik i odbiorca jest tą samą osobą, i niezależnie od tego, czy dostawca usług płatniczych płatnika jest tożsamy z dostawcą usług płatniczych odbiorcy; w tym polecenie przelewu, polecenie zapłaty, krajowa lub transgraniczna usługa przekazu pieniężnego, transfer wykonywany przy wykorzystaniu karty płatniczej, instrumentu pieniądza elektronicznego, telefonu komórkowego lub innego urządzenia cyfrowego lub informatycznego.

  • Regulowany przepisami prawa obcego stosunek prawny wynikający ze zdarzenia prawnego, umowy lub porozumienia, w tym zespołu takich zdarzeń lub czynności prawnych, na podstawie którego dokonuje się przeniesienia własności lub posiadania wartości majątkowych na powiernika w celu sprawowania zarządu powierniczego oraz udostępniania tych wartości beneficjentom tego stosunku oraz fundację rodzinną w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej.

  • Inaczej: lokowanie, placement. Jeden z etapów prania pieniędzy, polegający na wprowadzeniu nielegalnych środków do obrotu finansowego (np. wpłata na konto).

  • United Nations Office on Drugs and Crime, czyli Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i Przestępczości. Organizacja powołania do walki z narkotykami i przestępczością międzynarodową.

  • Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

  • Cyfrowe odwzorowanie wartości, które nie jest (1) prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej, (2) międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące, (3) pieniądzem elektronicznym w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, (4) instrumentem finansowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, (5) wekslem ani czekiem; oraz które jest wymienialne w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany, a także mające zdolność bycia elektronicznie przechowywanym lub przeniesionym albo mogące być przedmiotem handlu elektronicznego. Definicja ustawowa obejmuje więc zarówno tzw. kryptowaluty, jak i scentralizowane waluty wirtualne.

  • Prawa majątkowe lub inne mienie ruchome, nieruchomości, środki płatnicze, instrumenty finansowe w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, inne papiery wartościowe, wartości dewizowe oraz waluty wirtualne.

  • Anonimowe zgłaszanie rzeczywistych lub potencjalnych naruszeń przepisów z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu przez pracowników lub inne osoby wykonujące czynności na rzecz instytucji obowiązanej. W kontekście przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu wymagane jest stworzenie procedury umożliwiającej takie zgłoszenia (procedura anonimowego zgłaszania naruszeń).

  • Czasowe ograniczenie korzystania i dysponowania wartościami majątkowymi polegające na uniemożliwieniu przeprowadzenia przez instytucję obowiązaną określonej transakcji lub większej liczby określonych transakcji.

  • Praktyka polegająca na tym, że instytucja finansowa przetwarza transakcje klientów swojego klienta. Jest to powszechnie spotykana część bankowości korespondenckiej, ale w kontekście przeciwdziałania praniu pieniędzy wymaga wzmożonej staranności i ostrożności.

  • Grupa składająca się z co najmniej 3 osób, która podejmuje współpracę w celu popełnienia przestępstw (ale nie w celu popełnienia jednostkowego przestępstwa), między innymi bez określenia stałych ról i utrwalonych hierarchii wewnątrz struktury, o większym jednak określeniu ról niż przy współsprawstwie.

Zaufali nam