AML a ryzyko sektora

Zarządzanie ryzykiem AML jest jednym z kluczowych zadań instytucji obowiązanych. Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu nakłada na przedsiębiorców wiele obowiązków mających na celu identyfikację i ograniczanie ryzyka związanego z nielegalnymi działaniami finansowymi.

Szczególnie istotnymi aspektami działań w obszarze zarządzania ryzykiem AML – na poziomie zarówno międzynarodowym i krajowym, jak również indywidualnej organizacji – jest ocena ryzyka sektora oraz zarządzanie tym ryzykiem. Choć wiele firm i instytucji nie ma wystarczających zasobów i wiedzy, aby móc ocenić ryzyko całego swojego sektora, to kluczowe jest zrozumienie ryzyka związanego z ich najbliższym otoczeniem.

Określenie “ryzyko sektora” oznacza poziom podatności sektora lub branży gospodarki na ryzyko prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, wynikający z charakterystyki działalności, klientów, produktów, usług i geografii działania. W praktyce sformułowanie “ryzyko sektora” odnosi się do kilku aspektów w obszarze AML, o których piszemy poniżej.

Regulacje i obowiązki AML w kontekście analizy i oceny ryzyka sektora

Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu z dnia 1 marca 2018 roku wraz z jej późniejszymi nowelizacjami stanowi fundament wszystkich działań mających na celu minimalizację ryzyka związanego z tymi procederami. Wskazuje ona szereg obowiązków związanych z AML, które muszą być realizowane przez wymienione w ustawie podmioty. Wśród tych zadań są również te odnoszące się do zagadnienia ryzyka sektora w kontekście AML:

• Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF) jest zobowiązany do sporządzania krajowej oceny ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu (KOR), która uwzględnia między innymi ryzyko wszystkich sektorów związanych z daną kategorią instytucji obowiązanej, dostarczając ram prawnych i wskazówek wspierających instytucje obowiązane w realizacji ich zadań.
• Instytucje obowiązane muszą dokonywać identyfikacji i oceny ryzyka związanego z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu, a efektem przeprowadzonej analizy powinien być regularnie aktualizowany dokument oceny ryzyka. Tworząc ocenę ryzyka, instytucje uwzględniają ryzyko sektora i powiązane z nim czynniki ryzyka wymienione w ustawie AML, tj. dotyczące klientów, czynników geograficznych (państw lub obszarów), produktów, usług, transakcji czy kanałów dystrybucji.
• Ponadto, instytucje obowiązane są zobligowane do zastosowania wzmożonych środków bezpieczeństwa finansowego wobec firm i instytucji o statusie podwyższonego ryzyka AML, przy czym status ten powinien być nadawany na podstawie między innymi rodzaju prowadzonej działalności oraz typu oferowanych produktów i usług.

Na podstawie dyrektyw i rozporządzeń dotyczących AML, również Unia Europejska przygotowuje ocenę ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu na poziomie unijnym, która jest znana jako Supranational Risk Assessment (SNRA). Dokument ten ma na celu zidentyfikowanie, ocenę i sklasyfikowanie zagrożeń związanych z AML we wszystkich państwach członkowskich UE – także tych odnoszących się do ryzyka sektora.

Wyzwania dotyczące oceny ryzyka sektora przez instytucje obowiązane

Różne branże gospodarki charakteryzują się odmiennymi poziomami narażenia na ryzyko związane z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. Uwzględnienie w działaniach AML tych ryzyk jest kluczowe dla każdego podmiotu, który chce skutecznie zarządzać ryzykiem AML. Właściwe procesy weryfikacji klientów i kontrahentów oraz prawidłowa ocena ryzyka AML dla własnej działalności są fundamentem bezpieczeństwa firmy i zgodności jej działań z regulacjami prawnymi.

Dla wielu firm wyzwaniem może okazać się identyfikacja sektorów o podwyższonym ryzyku AML oraz wdrożenie odpowiednich procedur zgodnych z ustawą AML. W praktyce oznacza to bowiem konieczność regularnego przeprowadzania analizy ryzyka, prowadzenia szkoleń AML dla pracowników oraz wdrażania systemów monitorowania klientów oraz transakcji.

Firmy mierzą się z wyzwaniami, takimi jak zmieniające się regulacje AML, wysoki poziom skomplikowania wymogów krajowych i unijnych, a także trudności w dostępie do kompletnych, rzetelnych i aktualnych danych o sektorach i klientach. Specyfika różnych branż oraz dynamiczne zmiany w ryzykach, na przykład związane z rozwojem kryptowalut i sztucznej inteligencji, dodatkowo komplikują ocenę. Brak wiedzy, narzędzi i wewnętrznych ekspertów oraz konieczność zarządzania relacjami z klientami i reputacją firmy stanowią kolejne istotne utrudnienia.

Weryfikacja podmiotów na liście sektorów podwyższonego ryzyka

Istotnym wsparciem dla instytucji obowiązanych, które pomaga sprostać wyzwaniom związanym z oceną ryzyka sektora, są rozwiązania oferowane przez iAML:

• Wzór dokumentu oceny ryzyka instytucji obowiązanej – przygotowywany przez prawników i ekspertów AML, dostosowany do specyfiki konkretnej branży, sporządzony z uwzględnieniem kluczowych czynników ryzyka dla danego sektora.
• Lista branż podwyższonego ryzyka AML – dostępna w ramach narzędzia do weryfikacji osób i podmiotów na listach restrykcyjnych AML, które pomaga nie tylko dokonywać oceny ryzyka sektora, ale również sprawdzać klientów i kontrahentów na listach PEP i RCA, listach sankcyjnych, liście ostrzeżeń KNF, liście krajów podwyższonego ryzyka oraz w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych.
• System analityczno-raportujący iAML – kompleksowe narzędzie dla tych firm, które chcą w jednym miejscu realizować wszystkie procesy AML: od szkolenia pracowników, przez weryfikację podmiotów i monitoring transakcji, po raportowanie do właściwych organów.

Dla firm i instytucji, które chcą działać w pełni zgodnie z regulacjami AML oraz skutecznie zarządzać ryzykiem sektora, korzystanie z rozwiązań iAML to nie tylko oszczędność czasu i wsparcie w codziennej działalności, ale także zwiększone bezpieczeństwo i minimalizacja ryzyka nałożenia kar w razie kontroli.

Skontaktuj się z nami, aby porozmawiać o wsparciu i automatyzacji procesów AML w Twojej firmie!